ಸಂದರ್ಭ:

ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ನೀಡಿದ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಅನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ISRO) ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ 3 ರ ಬಗ್ಗೆ:

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಮಿಷನ್‌ನ ಮುಂದುವರೆದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಸಾಫ್ಟ್-ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.

1. ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಮಿಷನ್‌ನ ಮುಂದಿನ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಯೋಜನೆಯು ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ರಂತೆಯೇ ಕೇವಲ ‘ಲ್ಯಾಂಡರ್’ ಮತ್ತು ‘ರೋವರ್’ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದರೊಂದಿಗೆ ‘ಆರ್ಬಿಟರ್’ ಅನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
2. ಇಸ್ರೋ ಪ್ರಕಾರ, ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಮಿಷನ್‌ನ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ 600 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಇದರ ತುಲನೆಯಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಮಿಷನ್‌ನ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ 960 ಕೋಟಿ ರೂ. ಗಳಾಗಿತ್ತು.

ಚಂದ್ರಯಾನ್ -2 ಮಿಷನ್ ಕುರಿತು:

ಚಂದ್ರಯಾನ-2 (Chandrayaan-2) ಭಾರತೀಯ ಚಂದ್ರ ಮಿಷನ್ ಆಗಿದ್ದು, ಅದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ – ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ದೇಶಕ್ಕೆ ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿರದ  – ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು.

1. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಆರ್ಬಿಟರ್, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಅನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಸಲಾಯಿತು.
2. ಚಂದ್ರನ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಇಡೀ ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗುವಂತಹ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ.

ನಾವು ಚಂದ್ರನನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಏಕೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ?

1. ಚಂದ್ರನು ಭೂಮಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಮೂಲಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಪರಿಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಸಹ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.
2. ಆಳವಾದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಇದು ಭರವಸೆದಾಯಕ ಪರೀಕ್ಷಾ ಕೇಂದ್ರವೂ ಆಗಿದೆ.
3. ಭೂಮಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಚಂದ್ರನು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಹಸಂಬಂಧವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
4. ಇದು ಸೌರವ್ಯೂಹದ ಆಂತರಿಕ ವಾತಾವರಣದ ‘ತಡೆರಹಿತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆ’ಯನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
5. ಚಂದ್ರಯಾನ 2 ಅನ್ವೇಷಣೆಯ ಹೊಸ ಯುಗವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಜಾಗತಿಕ ತಾಳಮೇಳವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಯ ಪರಿಶೋಧಕರು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಅನ್ವೇಷಣೆಗಾಗಿ ಚಂದ್ರನ ‘ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ’ (Lunar South Pole) ವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಲು ಕಾರಣಗಳು:

ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಉತ್ತರ ಧ್ರುವಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ.

1. ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನೆರಳು ಇರುವ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
2. ಆರಂಭಿಕ ಸೌರವ್ಯೂಹದ ಕಳೆದುಹೋದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯು ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶದ ಶೀತ ಕುಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ -2 ನೊಂದಿಗೆ ಆದ ದುರ್ಘಟನೆ:

1. ‘ಚಂದ್ರಯಾನ -2’ (Chandrayaan-2) ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಚಂದ್ರಯಾನವಾಗಿದೆ.ಇದು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ‘ಸಾಫ್ಟ್-ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್’ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ವಾಹನದಲ್ಲಿದ್ದ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಕೊನೆಯ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಕೆಟ್ಟುಹೋಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ನಾಶವಾಯಿತು.
2. 2019 ರಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಡಾರ್ಕ್ ಸೈಡ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ಹಾರ್ಡ್ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್’ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ‘ಚಂದ್ರಯಾನ್ -2 ಮಿಷನ್’ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ಇದು ಇನ್ನೂ ತನ್ನ ಆರ್ಬಿಟರ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನನ್ನು ಪರಿಭ್ರಮಿಸುತ್ತಿದೆ.
3. ಚಂದ್ರಯಾನ್ -2 ರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಮೃದುವಾಗಿ ಇಳಿಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು(soft landing) ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ರೋಬಾಟ್ ರೋವರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು.
4. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಆರ್ಬಿಟರ್, ಲ್ಯಾಂಡರ್ (ವಿಕ್ರಮ್) ಮತ್ತು ರೋವರ್ (ಪ್ರಜ್ಞಾನ್) ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಚಂದ್ರನನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಎಲ್ಲಾ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಆದಾಗ್ಯೂ,ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಮಿಷನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಉಪಕರಣಗಳಿಂದ ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಬಹಳಷ್ಟು ಹೊಸ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಇನ್ನು ಏಕೆ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ?

1. ವೈಫಲ್ಯದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಆರ್ಬಿಟರ್ ಮತ್ತು ಮಿಷನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಇತರ ಉಪಕರಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ ಕುರಿತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿವೆ.
2. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ‘ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ’ (ಇಸ್ರೋ) ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ‘ಚಂದ್ರಯಾನ -2’ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ, ಈ ಕೆಲವು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇನ್ನೂ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ:

ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿ: ಚಂದ್ರನಲ್ಲಿ H2O ಅಣುಗಳ ಇರುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಿಷನ್ ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.

ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಂಶಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿ: ‘ಕ್ರೋಮಿಯಂ, ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಮತ್ತು ಸೋಡಿಯಂ’ ಅನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ರಿಮೋಟ್ ಸೆನ್ಸಿಂಗ್ ಉಪಕರಣಗಳಿಂದ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಆವಿಷ್ಕಾರವು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಶಿಲಾಪಾಕದ ಮೂಲ ಮತ್ತು ವಿಕಸನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಗ್ರಹಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಹಾಗೂ ನೀಹಾರಿಕೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಗಳ (Solar Flares) ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ: ಸಕ್ರಿಯ ಪ್ರದೇಶದ ಹೊರಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೈಕ್ರೋಫ್ಲೇರ್‌ (Microflares) ಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇಸ್ರೋ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಮಾಹಿತಿಯು “ಸೌರ-ಕರೋನಾದ ಉಷ್ಣತೆಯ ಹಿಂದಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ”. ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಬಗೆಹರಿಯದೆ ಉಳಿದಿದೆ.

ರೆಗೊಲಿತ್‌ನ (Regolith) ಕೆಳಗೆ ‘ಬಂಡೆಗಳು’, ಕುಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಕತ್ತಲೆಯಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ, 3-4 ಮೀಟರ್ ಆಳದ ಹರಳಿನ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಮಾನವಸಹಿತ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಸೈಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.