ಹರ್ ಗೋಬಿಂದ್ ಖೋರಾನಾ

(Har Gobind Khorana)

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಖ್ಯಾತ ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ‘ಹರ್ ಗೋಬಿಂದ್ ಖೋರಾನಾ’ ಅವರ 100 ನೇ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು.

‘ಹರ್ ಗೋಬಿಂದ್ ಖೋರಾನಾ’ ಅವರ ಕುರಿತು:

ಜನನ: ಜನವರಿ 9, 1922, ರಾಯ್ಪುರ, ಭಾರತ (ಈಗ ರಾಯಪುರ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ).

ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆ:

ಅವರು ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ (1951) ಸರ್ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಟಾಡ್ ಅವರ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಮ್ಲಗಳ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

1. ಅವರು 1970 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತಂಡದ ಸಹಾಯದಿಂದ ‘ಯೀಸ್ಟ್ ಜೀನ್’ (yeast gene) ನ ಮೊದಲ ಕೃತಕ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಅಥವಾ ನಕಲನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು.
   
2. ನಂತರದ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ‘ಕಶೇರುಕಗಳಲ್ಲಿ’ ದೃಷ್ಟಿಯ ‘ಸೆಲ್ ಸಿಗ್ನಲಿಂಗ್ ಪಾಥ್‌ವೇ’ (ದೃಷ್ಟಿಯ ಕೋಶ ಸಂಕೇತ) ಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಆಣ್ವಿಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸಿದರು.
   
3. ಅವರ ಅಧ್ಯಯನವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ‘ರೋಡಾಪ್ಸಿನ್’ (Rhodopsin) ಎಂಬ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಈ ಬೆಳಕು-ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂದರೆ ‘ರೋಡಾಪ್ಸಿನ್’ ಕಶೇರುಕಗಳ ಕಣ್ಣಿನ ರೆಟಿನಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
   
4. ಅವರು ‘ರೋಡಾಪ್ಸಿನ್’ ನಲ್ಲಿನ ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು ಸಹ ತನಿಖೆ ಮಾಡಿದರು. ಈ ರೂಪಾಂತರವು ರಾತ್ರಿ ಕುರುಡುತನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ‘ರೆಟಿನೈಟಿಸ್ ಪಿಗ್ಮೆಂಟೋಸಾ’ ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು:

ಡಾ. ಖುರಾನಾ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಇತರ ಇಬ್ಬರು ಅಮೇರಿಕನ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ಮಾರ್ಷಲ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ನಿರೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ರಾಬರ್ಟ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಹೋಲಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ 1968 ರ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಜೆನೆಟಿಕ್ ಕೋಡ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟೀನ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಪಾತ್ರದ ವಿವರಣೆಗಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅಥವಾ

ಜೀವಕೋಶದ ಆನುವಂಶಿಕ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಮ್ಲಗಳಲ್ಲಿನ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೊಟೈಡ್‌ಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಕೋಶದ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಅವರು ಮಾರ್ಷಲ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ನಿರೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ರಾಬರ್ಟ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಹಾಲಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ 1968 ರ  ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು.

1. ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಜೊತೆಗೆ, ಡಾ. ಖುರಾನಾ ಅವರಿಗೆ ‘ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಲಾಸ್ಕರ್ ಬೇಸಿಕ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅವಾರ್ಡ್’ (1968) ಮತ್ತು ‘ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೆಡಲ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್’ (1987) ಸಹ ನೀಡಲಾಯಿತು.
   
2. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಡಾ. ಖುರಾನಾ ಅವರಿಗೆ 1969 ರಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪುರಸ್ಕಾರವಾದ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ವನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು.