ಮೀಸಲಾತಿಯಲ್ಲಿ 50% ಮಿತಿ:

(50% Reservation Limit)

ಸಂದರ್ಭ:

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಕೇಂದ್ರ ಲೋಕಸೇವಾ ಆಯೋಗದ (UPSC) ಆಕಾಂಕ್ಷಿಯೊಬ್ಬರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 24, 2021 ರಂದು ಯೂನಿಯನ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸರ್ವೀಸ್ ಕಮಿಷನ್ (UPSC) ಘೋಷಿಸಿದ ‘ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆ 2020’ ರ ಅಂತಿಮ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಕಾರಣ UPSC ಯ ಅಂತಿಮ ಫಲಿತಾಂಶವು 50% ಮೀಸಲಾತಿ ಮಿತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.

ಏನಿದು ಪ್ರಕರಣ?

ಅರ್ಜಿದಾರರು, ‘ಯೂನಿಯನ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಕಮಿಷನ್’ ತನ್ನ ಘೋಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶದಲ್ಲಿ 34.55% ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಗದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು 65.44% ಮೀಸಲು ವರ್ಗದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ನೇಮಕ ಮಾಡಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವರ್ಗದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಅರ್ಹತೆಯ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಾದಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ನೇಮಕಾತಿಗಳಿಗಾಗಿ ‘ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಯ್ದಿರಿಸದ ಕೋಟಾ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 40% ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ,ಇದು ಇಂದ್ರಾ ಸಾಹ್ನಿ vs ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರಕರಣ, 1992 ರಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾದ 50% ಮೀಸಲಾತಿ ಮಿತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ.

ಇಂದ್ರ ಸಾಹ್ನಿ ಮತ್ತು ಇತರರು vs ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, 1992 ಪ್ರಕರಣ:

(Indra Sawhney & Others vs Union of India, 1992)

1992 ರ ಇಂದಿರಾ ಸಾಹ್ನಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಂಡಲ್ ಆಯೋಗದ ಪ್ರಕರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ), ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಒಂಬತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಪೀಠವು ಒಟ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿಯಲ್ಲಿ 50% ಮಿತಿಯನ್ನು ವಿಧಿಸಿತು.

1. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ 27% ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ‘ಮೇಲ್ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ’ 10% ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಸೂಚನೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು.
2. ಅದೇ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಮೀಸಲಾತಿ ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 50% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರಬಾರದು ಎಂಬ ತತ್ವವನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅದೇ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದೆ.
3. ಈ ನಿರ್ಧಾರ ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಯ ಮೂಲಕ ‘ಕೆನೆಪದರ’ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಕ ನೇಮಕಾತಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ‘ಬಡ್ತಿ’ಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡಬಾರದು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಯಿತು.

50% ಮಿತಿಗೆ ಕಾರಣ:

1931 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಎಣಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ‘ಇತರ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳನ್ನು’ ಮಂಡಲ್ ಆಯೋಗವು ಗುರುತಿಸಿತು. ಈ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ‘ಇತರ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ’ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 52% ಆಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ, ಆದರೆ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವಾಗ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ.

ತಮಿಳುನಾಡು ಪ್ರಕರಣ:

ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಯು ‘ತಮಿಳುನಾಡು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳು, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು (ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಗಳ ಮೀಸಲಾತಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ನೇಮಕಾತಿ ಅಥವಾ ಹುದ್ದೆಗಳು) ಕಾಯ್ದೆ 1993 ಅನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.

1. ನಂತರ, 1994 ರಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ 76 ನೇ ಸಾಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯ ಮೂಲಕ ಈ ಕಾನೂನನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ ಒಂಬತ್ತನೇ ಅನುಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.