ವಿಷಯಗಳು: ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ: ಇಂಧನ, ಬಂದರುಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು, ರೈಲ್ವೆ ಇತ್ಯಾದಿ.

PM ಗತಿಶಕ್ತಿ – ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್:

ಸಂದರ್ಭ:

ಏಜೆನ್ಸಿಗಳ ನಡುವೆ ಸಮನ್ವಯ ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೊರತೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕಾದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲಾಗಿದೆ.

ಆಗಾಗ್ಗೆ ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ, ಇದು ಯೋಜನೆಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ ವೆಚ್ಚದ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳ ಅವಲೋಕನ:

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಂಕಿಅಂಶ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅನುಷ್ಠಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ (MoSPI) ಪ್ರಕಾರ, 2021 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, 21.45 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯದ 1,687 ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜನೆಗಳು ಅನುಷ್ಠಾನ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದು, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವುಗಳ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬದಿಂದಾಗಿ  ಸುಮಾರು 20 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮೀರಿದೆ.

ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಮೂಲ ಯೋಜನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಅಂದಾಜು ಮಾಡುವುದು, ಸುರುಳಿಯಾಕಾರದ ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ವೆಚ್ಚ, ಪರಿಸರ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬ, ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿ ಅನುಮತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪರವಾನಗಿ ಅನುಮತಿ, ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ಗಳು / ಪ್ರಸರಣ ಮಾರ್ಗಗಳ ಅಧಿಕ ವೆಚ್ಚ, ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಸ್ಥಳಾಂತರ, ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಫೈನಾನ್ಸಿಂಗ್‌ನ ಟೈ-ಅಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬಗಳು, ವಿವರವಾದ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬ, ಇತ್ಯಾದಿ.

ಜತೆಗೆ, ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಮತ್ತು ಒತ್ತುವರಿ ತೆರವು, ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನ, ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರಾಕ್ಷೇಪಣಾ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ನೀಡುವುದು, ಅಗತ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ನೀರು ಪೂರೈಕೆ, ಕೆಲಸದ ಆದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಂತಹ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಡಚಣೆಗಳಿವೆ.

ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ:

ಮಲ್ಟಿ-ಮಾಡಲ್ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕಾಗಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಘೋಷಿಸಲಾದ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗತಿ ಶಕ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಕ್ರೋ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಮೈಕ್ರೋ ಅನುಷ್ಠಾನದ ನಡುವಿನ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯತ್ಯಾಸ/ಅಂತರಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ.

PM ಗತಿಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ:

PM ಗತಿಶಕ್ತಿಯು ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು, ರೈಲ್ವೇಗಳು, ಶಿಪ್ಪಿಂಗ್, ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್, ಪವರ್, ಟೆಲಿಕಾಂ, ಶಿಪ್ಪಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಾಯುಯಾನ ಸೇರಿದಂತೆ 16 ಸಚಿವಾಲಯಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಸಮಗ್ರ ಡಿಜಿಟಲ್ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಇದು ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

1. ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ಮಲ್ಟಿಮೋಡಲ್ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮತ್ತು ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ.
2. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗತಿ ಶಕ್ತಿಯು ಭಾರತಮಾಲಾ, ಸಾಗರಮಾಲಾ, ಒಳನಾಡು ಜಲಮಾರ್ಗಗಳು, ಡ್ರೈ/ಲ್ಯಾಂಡ್ ಪೋರ್ಟ್ ಗಳು, ಉಡಾನ್ (ಉದೇ ದೇಶ್ ಕಾ ಆಮ್ ನಾಗರಿಕ್ – ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಸಹಾಯಧನ) ನಂತಹ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ವಿವಿಧ ಸಚಿವಾಲಯಗಳ 500 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ,ಇತ್ಯಾದಿ.
   

ಒದಗಿಸಲಾಗುವ ಸೇವೆಗಳು:

1. ರಸ್ತೆಗಳು, ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು, ರೈಲ್ವೇಗಳು ಮತ್ತು ಟೋಲ್ ಪ್ಲಾಜಾಗಳಂತಹ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ 200 ಪದರಗಳ ಭೌಗೋಳಿಕ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಪೋರ್ಟಲ್ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಅರಣ್ಯಗಳು, ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಗಡಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭೌಗೋಳಿಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಕ್ಲಿಯರೆನ್ಸ್ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
2. ಈ ಪೋರ್ಟಲ್ ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಲಾಖೆಗಳನ್ನು ನೈಜ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿವಿಧ ವಲಯಗಳ ಮತ್ತು ಬಹು-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿರುವ ವಿವಿಧ ಯೋಜನೆಗಳ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.
   

ಮಹತ್ವ:

PM- ಗತಿಶಕ್ತಿಯ ಉದ್ದೇಶವು, ಎಲ್ಲಾ ಇಲಾಖೆಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಡೇಟಾವನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಇಲಾಖೆಯು ಪರಸ್ಪರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಪೋರ್ಟಲ್ ಆಗಿದೆ.

1. ಈ ಮೂಲಕ, ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳೊಂದಿಗಿನ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಈ ಬಹುಮಾದರಿ ಸಂಪರ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕೊನೆಯ ಮೈಲಿ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ಅತಿಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ
3. ಮಲ್ಟಿ-ಮೋಡಲ್ ಸಂಪರ್ಕವು ಜನರು, ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲು ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ತಡೆರಹಿತ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕ್ರಮವು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊನೆಯ ಮೈಲಿ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
   

ಇದರ ಅಗತ್ಯತೆ:

ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳ ನಡುವೆ ತೀವ್ರ ಸಮನ್ವಯದ ಕೊರತೆ ಯಿಂದಾಗಿ ಕಳೆದ ಹಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬಂದಿವೆ.

1. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಮ್ಮೆ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ನಂತರ, ಇತರ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಭೂಗತ ಕೇಬಲ್‌ಗಳು, ಗ್ಯಾಸ್ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ ಅಳವಡಿಸುವ ಇತ್ಯಾದಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಪುನಃ ಅಗೆಯುತ್ತವೆ. ಇದು ದೇಶದ ರಸ್ತೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಚಾರದ ಮೇಲೆ ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ.
2. ಅಲ್ಲದೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ವೆಚ್ಚಗಳು ಜಿಡಿಪಿಯ ಸುಮಾರು 13-14% ರಷ್ಟಿದ್ದು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಪಿಯ 7-8% ರಷ್ಟಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ವೆಚ್ಚಗಳು ಆರ್ಥಿಕತೆಯೊಳಗೆ ವೆಚ್ಚದ ರಚನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ರಫ್ತುದಾರರಿಗೆ ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಹೆಚ್ಚು ದುಬಾರಿಯಾಗಿದೆ.